Megakampania Wiki
Advertisement
Stub-icon.png Ta strona to zalążek artykułu. Jeśli możesz, rozbuduj go.


Lubomelscy - trzecia dynastia panująca w Polsce. Pierwszym jej przedstawicielem na polskim tronie był Mirosław I, syn księcia małopolskiego Jacka i króla Polski, Zwinisławy I Srogiej.

Władcy Polski z tej dynastii przez niektórych byli nazywani Mazowieckimi. Sami królowie woleli określać się jako półmazowieccy lub używali nazwy byłej dynastii zamiennie.

Pochodzenie[]

Protoplastą rodu Lubomelskich jest Błażej (oks. Blasi), żyjący w I połowie XII wieku oksytański rycerz, który przybył na tereny Wołynia walcząc pod sztandarami Zakonu Joannitów. W momencie kryzysu państwa zakonnego na obszarze zachodniej Ukrainy, prawdopodobnie stanął po stronie buntowników, którzy zwyciężyli rozpętaną przez siebie wojnę domową i doprowadzili do powstania na części ziem niezależnych państw feudalnych. Blasi został wtedy panem na zamku w Lubomli, od którego nazwę wziął jego ród. Sytuacja ta nie trwała jednak długo, ponieważ Zakon Szpitalników odzyskał utracony Wołyń. Pierwszy przedstawiciel rodu Lubomelskich, zmuszony był uciekać - trafił w ten sposób na dwór polski, króla Krystyna I Mazowieckiego.

Wasale Mazowieckich[]

Syn Błażeja - Filip Opolski - trafił pod koniec XII wieku na dwór męża królowej Gertrudy - Wielisława Wielkopolskiego, który wkrótce wręczył Filipowi Opole oraz uznał go za wasala. Po śmierci Filipa w 1215 Opole odziedziczył jego syn - Goszczon. Natomiast w roku 1227 Wielisław został pokonany przez swojego wnuka oraz króla Polski - Wielisława II Śmiałego, po czym Goszczon stał się jego bezpośrednim wasalem. Po nim władzę odziedziczył Sędzimir, który to przyczynił się do wzrostu znaczenia jego rodu. W 1240 król Wielisław II postanowił przekazać tytuł Księcia Śląska jednemu z wasali, którym został właśnie Sędzimir. Za czasów jego syna - Janusza - powstała Małopolska linia Lubomelskich, gdyż w wyniku dziedziczenia w 1252 księciem Małopolski został Spytko. Wkrótce obie gałęzie rodu zaczęły ze sobą rywalizować. Jescze sam Spytko odebrał uwięzionemu Januszowi Opole, oraz niedługo potem sam został uwięziony przez króla Wielisława II. Gdy władzę objął jego syn - Stefan I Wielki - wypuścił on Janusza, któremu dał na wychowanie swojego syna - Gierołta. W 1280 roku wojska uwięzionego Spytka zajęły Kujawy, a on sam umarł w rok później. Jego ziemie zostały podzielone między synów - Pełkę oraz Spytka II, którego wkrótce zamordowano, a księciem Małopolski został jego syn - Spytko III. W 1283 wybuchł bunt wspierający siostrę Stefana jako kandydatkę na tron, do którego dołączyli Spytko i Janusz, którzy po przegranej w buncie utracili tytuły książąt na rzecz innych rodów, lecz dalej kontrolowali niemałe terytoria (Janusz Górny i Dolny Śląsk, a Spytko - Kraków i Sącz). Pełka natomiast utracił tytuł po buncie Kujawskich możnych, a Opole zostało włączone do Śląska. Pod koniec XIII wieku Janusza zastąpił syn Gniewomir, a Spytka jego siostra - Gertruda, która odzyskała tytuł księżnej Małopolski. W 1303 wsparła ona pretendenta przeciw Stefanowi I, jednak ten stłumił bunt i ponownie odebrał jej tytuł książęcy. Kilka lat wcześniej umarł Gniewomir, a jego syn - Spytko Śląski - odzyskał tytuł księcia Śląska. W 1323 wsparł on brata Gierołta - Wielisława - jako pretendenta w buncie który wkrótce upadł, a sam Spytko nie utracił żadnego tytułu. W 1326 królem został Paweł I, który stłumił bunt księcia Małopolski, a tytuł ten nadał ponownie Gertrudzie. Wkrótce oboje dołączyli do rebelii wspierającej pretendenta, jednak przegrali, za co ponownie utracili swe tytuły książęce, jednak w 1337 księstwo Małopolski otrzymał Odon, kuzyn Gertrudy. Wsparł on bunt brata Pawła II - Gierołta, za co ten utracił tytuł. Wkrótce jednak Paweł II padł ofiarom spisku, a to właśnie Gierołt zasiadł na tronie, który oswobodził Odona i oddał mu utracony tytuł księcia Małopolski, następnie nadając tytuł księca Śląska synowi zmarłego Spytka - Gniewomirowi. Król Boguchwał wyszedł za ich krewniaczkę - Helenę, władczynię Krakowa i Sącza. Wkrótce zmarł Gniewomir zastąpiony przez syna - Zbyszka, a także Odon, zastąpiony przez córkę - Stanisławę, którzy postanowili zawrzeć mariaż, łącząc Śląsk i Małopolskę. Wkrótce Helena zmarła, zostawiając swe ziemie jedynej córce - Zwinisławie, która początkowo była wasalem Stanisławy. Wkrótce Stanisława zmarła zostawiając Małopolskę synowi Jackowi, którego regenci wkrótce pokonali i uwięzili Zwinisławę, której regenci byli w konflikcie ze Stanisławą i regentami Jacka. W wyniku tego król zmusił regentów Jacka do zerwania wasalizacji Zwinisławy, a ona sama odzyskała wolność, wkrótce obejmując rządy po śmierci ojca. Niedługo potem królowa zaproponowała mariaż Jackowi, któremu urodziła syna - Mirosława. Po zdradzie, której dopuścił się Jacek, został zabity w wyniku spisku swojej żony, a księciem Małopolski został właśnie Mirosław, który otrzymał również Mazowsze i odziedziczył po dziadku Śląsk. 21 grudnia 1424 roku zmarła Zwinisława, a koronę Polski uzyskał jej syn - Mirosław, który został pierwszym Lubomelskim na polskim tronie.

Lubomelscy Władcami Polski[]

[1]

Ciekawostki[]

  • W XV i XVI wieku wielu polskich uczonych odkrywało wiele wątpliwych dowodów na to, że Lubomelscy pochodzą od jednego z wielkich, starożytnych rodów. Mimo to władcy Polski z tej dynastii wielokrotnie wykorzystywali te rewelacje w celach propagandowych;
  • Tak na prawdę ostatnim Lubomelskim na tronie Polski był Krystyn II Wielki, gdyż jego syn, Kazimierz II, został przez króla przygarnięty.
  • Na początku XVIII wieku w wyniku powiązań dynastycznych z węgierskim możnowładztwem władcą Węgier został syn cesarzowej Gertrudy II - Władysław.
Advertisement